Ik had 7 weken Frans gehad.
“Vraag jij de weg maar”, zei mijn vader.
Ik klampte een Fransman aan. “Bonzjoer mesjeu, eh… poer allee à la camping?”
Hij gaf me uitvoerige aanwijzingen. Ik kon er geen touw aan vastknopen. Gelukkig had mijn vader zijn autoraampje opengedraaid, en luisterde hij mee.
Zo gaat het ook als je allergische kleuter voor het eerst naar school gaat. De juf en hij moeten het zelf doen, maar je luistert wel mee.
Wat moet je allergische kleuter leren vóór hij naar school gaat?
Het allerbelangrijkste is dat hij weet dat hij alléén maar mag eten uit zijn eigen brooddoos of zijn eigen traktatietrommel. En uit helemaal niks anders.
Oók niet als de juf zegt dat het wel mag. Want misschien is de juf een stagiaire, of een invaller. En óók niet als zijn beste vriend met hem wil ruilen: “Als ik jouw kaasje mag, krijg jij mijn chocopasta.”
Zélfs niet als hij als enige niets te snoepen heeft, en alle andere kinderen wel.

Maar dat kan je toch niet vragen van een kleuter?
Ja, dat kan wel. Sterker nog, dat moet. Kinderen met een ernstige allergie zijn vaak heel volwassen op dat gebied, zeker als ze zich een allergische reactie herinneren. ‘Weet je nog, dat je zoveel prikken kreeg? Weet je nog, dat je zo moest spugen?’ Mijn 3-jarige vroeg het altijd: ‘Zitten daar noten in?’
Leg je de verantwoordelijkheid dan bij een kleuter? Nee, natuurlijk niet, een kind is impulsief en onvoorspelbaar. De verantwoordelijkheid op school ligt altijd bij de juf.
Wat moet je regelen op school?
Vraag om een gesprek, nog vóór je kind op school gaat wennen. Maak duidelijke afspraken met de leerkrachten. Zet ze op papier. Voel je niet bezwaard: Je vertrouwt het leven van je kind aan de leerkracht toe. En de meeste leerkrachten vinden duidelijke afspraken juist prettig.
De juf moet weten waar je kind allergisch voor is, en hoe een allergische reactie eruitziet. “Hij wordt benauwd, hij gaat overgeven, zijn romp komt onder de grote galbulten te zitten en hij wordt suf.”
Bespreek het stappenplan voor als het mis gaat: Epipen zetten, 112 bellen, daarna pas de ouders inlichten. Wees pijnlijk duidelijk. “Als je niet op tijd ingrijpt, gaat hij dood.”
Voelt dat als te veel drama?
Een kind dat overlijdt. Dát is een drama.

Doe niet zo hysterisch zeg. Dat snapt een juf toch zelf wel?
“Hulp gevraagd bij Sinterklaas: begeleiders voor kleien met amandelmarsepein.”
Ik slik. Mijn kleuter is allergisch voor cashewnoten, pistachenoten, hazelnoten en amandelen. Voor marsepein, dus.
“Juf Sonja, dat kleien, kan dat niet met fondant?”
“Nee.”
“Ik wil de fondant wel voor jullie gaan halen?”
“Nee, alles is al ingekocht.”
“Ik wil het ook wel betalen?”
“Nee hoor, veel te veel gedoe. Hij mag op de gang wel een kleurplaat kleuren ofzo.”
“En al die kleuters die met amandel-plakhanden de school doorgaan? En al dat marsepein op de tafels?”
“Nou, dat loopt wel los hoor. Maak je maar geen zorgen.”
Waar moet je alert op blijven?
Je hebt goede afspraken gemaakt. En nu? Nu klop je bij ieder uitstapje en bij ieder feest bij de juf aan. Wat krijgen de kinderen te eten of drinken? Wie begeleidt je kind? Weet die begeleider van de allergie? Wie houdt de Epipen bij zich?
Doe hetzelfde als er een invaller of een stagiair voor de klas staat. Ga er nooit van uit dat die op de hoogte is van de allergie van je kind. Vraag het. Oók als ze eigenlijk al met de les wil beginnen. Oók als ze verveeld kijkt.

Ach, je overdrijft
Mijn kleuter komt de school uit. Hij heeft iets in zijn hand, en hij likt aan zijn vingers.
Dat klopt niet.
Ik worstel me door de kluwen ouders bij het hek heen, en ren het plein op. De chocola kleeft aan zijn vingers. Paaseitjes, met pralinévulling. Je weet wel, gemalen hazelnoot met cacao en suiker.
“Hoe kom je daaraan?”
“Van de juf gekregen.”
Ik kijk op.
Deze juf ken ik niet.
Leg je er maar vast bij neer: je wordt zo’n moeder.
Waarom vertrouw je de juf niet gewoon?
Je vertrouwt de juf best, je laat je kind tenslotte bij haar achter. Maar wees realistisch: jij hebt al jaren geoefend met je allergie-radar. De juf niet. En de juf heeft 30 kleuters, in plaats van 1.
Heb je wel eens gezien hoe verpleegsters elkaar controleren, en hoeveel checks ze doen in de apotheek voor je eindelijk je doosje pillen overhandigd krijgt?
En hier gaat het niet over een paracetamolletje. Dus help de juf.
Tot je er zelf doodziek van wordt. En dan nóg een keer.
Duizelt het je?
Niet nodig.
Leer je kind alleen van zijn eigen voedsel te eten. Maak glasheldere afspraken met de leerkracht. En blijf erbovenop zitten. Altijd.
Hier moeder van coeliakie-zoon.
Kind heel goed leren wat kan en niet.
Juffen en andere ouders zijn stront-stom als het op dit soort dingen aankomt.
“Als je het hier van mama gekregen hebt, niet eten. Eerst bij mama vragen of het kan”
Juffen vinden het lastig, onbeschoft van hem !! En veel gedoe. Erg jammer dan, voor juf.
Het is echt lastig als je er niet dagelijks mee te maken hebt. Het hoeft nog niet eens onwil te zijn, veel mensen hebben gewoon echt geen idee hoe het zit. En ja, dan moet je soms op het onbeschofte af duidelijk zijn. Best jammer, want het zit niet mijn aard om me zo op te stellen, en helpt niet altijd om de relatie prettig te houden.
Het kán trouwens wel. Nadat we van school wisselden hebben we juist hele lieve en attente leerkrachten getroffen.
Jemig, wat heftig om te lezen, Cynthia. Dankjewel voor dit verhaal.
Als ouder van een niet-allergische 6-jarige vraag ik me bij de traktaties altijd af of er allergische kinderen in de klas zitten, omdat ik daar rekening mee houden. Die informatie staat nergens, dus ik maak maar gewoon één traktatie.
Maar na het lezen van je blog begrijp ik dat het ook niet zou werken als ik als onbekende ouder een traktatie maak die “veilig zou moeten zijn”. Je legt het leven van je kind in handen van degene die het eten geeft. Ik ben onder de indruk.
Juist fijn als je er rekening mee wilt houden. Inmiddels is die kleuter een brugsmurf geworden, maar hij was altijd zo blij als hij gewoon mee kon doen. Of dat lukte, hing altijd van een paar dingen af: wie de traktatie maakte (was het een ouder die bekend was met wat er wel of niet kon), hoe goed er overlegd was en wat de traktatie precies was. Zelfgebakken dingen zijn ingewikkelder dan gekocht (hoe saai ook) in verband met kruisbesmetting. Fruit was altijd prima. En dan nog was de afspraak: ik geef hem én de juf per traktatie zelf toestemming. Als ik dat vergat ging het alsnog niet door.
Nadat we van school wisselden kwam hij in een hele fijne klas terecht. Ik was altijd een beetje ontroerd als er weer spontaan foto’s van ingrediëntenverklaringen in mijn app belandden. Maar we verwachtten dat allebei nooit, want het is en blijft een hoop gedoe en nadenkwerk.
Ja, het lijkt een hoop gedoe, maar als je nou toch weet dat een kind in de klas in het ergste geval kan overlijden, dan zou je toch eigenlijk zelfs van de leerkreacht mogen verwachten dat ze samen met jou een brief opstellen voor alle ouders, aan het begin van het schooljaar. Even melden hoe het zit, en de tractaties aanpassen.
Al die mini-marsjes zijn sowieso idioot.
Die brief zou ik alleen reëel vinden als er consequenties voor de traktaties of lunchtrommels van de andere kinderen zijn. Er zijn mensen met een pinda-allergie die zo heftig is dat ze niet eens in de buurt van pinda’s kunnen zijn.
Verder vind ik eigenlijk dat je niet van een ander kan verwachten er rekening mee te houden. Wordt ook steeds lastiger trouwens, de allergieën zijn steeds talrijker. Ik ken in mijn omgeving mensen met noten- gluten- melk- ei- fruit- en soja-allergieën. Het is bijna niet te doen om daar allemaal tegelijk rekening mee te houden.